İş ve Örgütsel Psikologların Yönelebileceği Kariyer Seçenekleri Nelerdir?
Psikologların Yönelebileceği Kariyer Seçenekleri mezuniyet sonrası öğrencilerde gerginlik yaratabiliyor. İş ve örgütsel psikoloji (İŞÖP) alanı modern dünya akademi ve iş çevrelerinde gittikçe önem kazanıyor. Buna bağlı olarak, bu alanda kariyer sahibi olmak isteyenlerin ilgileri de her geçen gün büyüyor. Psikoloji ve işletme bilimini aynı zeminde buluşturan İŞÖP, özellikle son yıllarda uygulamalı psikoloji alanlarında en çok rağbet edilenlerden biri haline geldi.
Fakat alanın ülkemizdeki gelişiminin yavaş olması sebebiyle birçok kişi mezuniyet sonrası neler yapılabileceği ile alakalı düşünceli. Doğal olarak iş ve örgütsel psikoloji yüksek lisans eğitimi sonrası kariyer fırsatları en çok merak edilen konuların başında geliyor. Mezuniyet sonrası hangi alanlarda ne tür işler yapılabilir? Hangi pozisyonlarda kariyer sahibi olunabilir? Bu yazımda, tüm bu soruları cevaplandırarak kafanızdaki soru işaretlerini gidereceğim.
İş Örgütsel Psikoloji Yüksek Lisans Mezuniyet Sonrası Hangi Alanlarda Ne Tür İşler Yapılabilir?
İş ve örgütsel psikologların mezuniyet sonrası kariyer seçenekleri 4 ana başlık altında toparlanabilir. Kariyer seçenekleri istihdam alanları olarak; akademik (üniversiteler), endüstri (özel sektör), devlet kurumları ve danışmanlık şeklindedir.
İş ve Örgütsel Psikologların Akademik Kariyeri
İş ve Örgütsel (İ/Ö) Psikologlar, akademik iş kariyerlerine üniversitelerde başlayarak tıpkı diğer bilim dallarında olduğu gibi akademisyen olabilirler. Bu alanda kariyer yapan akademisyenler, genel olarak “Endüstriyel Psikoloji” ve “Örgütsel Davranış” gibi dersleri lisans düzeyinde verme sorumluluğunu alırlar. Akademik seviye yükselip, yüksek lisans ve doktora öğrencilerine ders verilecek bir unvana erişildiğinde, verilecek derslerin sayısı artış gösterir.
Bu unvanlarda “Pazarlama Psikolojisi”, “Örgütsel Değişim”, “Örgütsel Danışmanlık” vb. gibi derslerin verilmesi sorumlulukları eklenir. Akademik kariyer için gerekli olan başlıca yetenekler: yazılı ve sözlü iletişim, öğretebilme becerisi ve araştırma yeteneği olarak sıralanabilir. Akademide kariyer basamakları asistanlıktan doktor öğretim üyeliğine, profesörlükten rektörlüğe kadar bütün unvanları kapsamaktadır.
İş ve Örgütsel Psikologların Özel Sektör Kariyeri
Özel sektörü kapsayan bu kariyer türü, oldukça çeşitli seçenekler barındırmaktadır. Bu seçenekler herhangi bir sektörde uzmanlıktan departman yöneticiliğine veya genel müdürlüğe kadar düşünülebilir. Ülkemizde her ne kadar kısıtlı olsa da özellikle Amerika’da, bu bölümü bitirmiş kişiler birçok şirkette “Endüstriyel Psikolog” olarak istihdam edilmektedir.
Bunun dışında iş & örgütsel psikologların Dünya’nın hemen her yerinde en geniş istihdam alanları insan kaynakları departmanlarıdır. İstihdam şekilleri şirketin ihtiyaçlarına göre değişkenlik gösterecek olup bu alan mezunlarına sunulan genel pozisyonlar şu şekildedir: İnsan Kaynakları Uzmanı, İşe Alım Uzmanı, Yetenek Kazanım Uzmanı, İnsan Kaynakları Müdürü, İnsan Kaynakları Yöneticisi, İnsan Kaynakları İş Ortağı, İnsan Kaynakları Koordinatörü, İşe Alım Lideri, İşe Alım Müdürü, İşe Alım ve Yetenek Kazanım Yöneticisi.
Bu pozisyonlarda çalışan İ/Ö psikologları, işe alım, yetenek yönetimi, liderlik, seçme & yerleştirme, kariyer gelişimi, kurumsal danışmanlık gibi konulardan sorumlu olarak çalışmaktadır. Bunlara ek olarak daha az istihdam alanı olmakla beraber bu alan mezunları, şirketlerin; iş geliştirme, liderlik, finans, pazarlama, reklam, halkla ilişkiler gibi departmanlarında da istihdam edilmektedir. Endüstriyel kariyerde genel olarak sahip olunması gereken yetkinlikler: kritik düşünebilme, profesyonellik, planlama ve problem çözebilme olarak sıralanabilir.
İş ve Örgütsel Psikologların Devlet Kurumları Kariyeri 
İ/Ö psikologlarının ülkemiz devlet kurumlarındaki istihdamı maalesef yok denecek kadar azdır. Bu durum meslek yasasında yıllardır yaşanan problemlerden ve alanın yeteri derecede tanınmamasından kaynaklanmaktadır.
Avustralya, İngiltere, ABD ve Avrupa’nın birçok ülkesinde ise İ/Ö psikologluğu, akredite edilmiş, sicil kaydına tabi ve kanunla korunan bir meslek grubudur. Endüstriyel psikolog alım ilanının ülkemizde (tarafımca) görüldüğü nadir kurumlardan biri Orman Müdürlüğü’dür. Normal şartlar altında, devlet kurumlarında istihdam edilen İ/Ö psikologlarının sorumlulukları şu şekildedir: Kurum içi iş tatmininin ölçümü ve artırılması ile alakalı çalışmaların yürütülmesi, teknik raporların hazırlanması, kurum yararına alınacak kararların değerlendirilmesi ve performans değerlendirme süreçlerinin yürütülmesi.
Diğer ülke örneklerine bakıldığında İ/Ö psikologları; analist, uzman, vaka değerlendirme takım lideri, proje lideri, müdür ve direktör olarak istihdam edilmektedir. Devlet kurumlarında kariyer hedefi olan İ/Ö psikologlarında beklenen mesleki gerekliliklerin bazıları şu şekildedir: dinleme, analiz, detay odaklılık, kritik düşünebilme ve devletin ya da kurumun iç işleri & hukuku hakkında bilgi sahibi olunması.
İş ve Örgütsel Psikologların Danışmanlık Kariyeri
İ/Ö psikologları için danışmanlık en çok tercih edilen diğer kariyer yönelimlerinden bir tanesidir. Özel olarak danışmanlık hizmeti sunmak ya da danışmanlık hizmeti sunan bir şirkette istihdam edilmek, kariyer seçeneklerinden en genel olanlarıdır. Her iki seçenekte de İ/Ö psikologları proje asistanlığından kıdemli danışmana kadar, ekip liderinden genel müdürlüğe kadar uzanan kariyer pozisyonlarına sahip olabilir.
Bu alanda çalışan profesyonellerden birçok konuda verilebilecek danışmanlık hizmetleri için araştırma ve proje yönetim metotlarının kullanılması istenir. İstenen danışmanlık hizmeti, şirket, kurum ya da bireylerin ihtiyacına göre değişiklik gösterebilir. Bu danışmanlıklar, işe alımdan liderlik süreçlerine, örgütsel gelişimden takım süreçlerinin iyileştirilmesine kadar çeşitlendirilebilir. Danışmanlık kariyerinde genel olarak beklenen mesleki gereklilikler: detay odaklılık, geçerlilik prensiplerinin bilinmesi ve girişimcilik şeklinde sıralanabilir.
Faydalı Linkler:
- İş & Endüstri Psikolojisi Nedir? https://vizyongunluk.com/is-endustri-psikolojisi-nedir/
- Örgütsel Psikoloji Nedir? https://vizyongunluk.com/orgutsel-psikoloji-nedir/
- Nasıl İş ve Örgütsel Psikolog Olunur? https://vizyongunluk.com/nasil-is-ve-orgutsel-psikolog-olunur/
- İş ve Örgütsel Psikolojinin Amacı ve Uygulaması https://vizyongunluk.com/is-ve-orgutsel-psikolojinin-amaci-ve-uygulamasi/
- İş & Örgütsel Psikoloji ve İnsan Kaynakları Yaklaşımları https://vizyongunluk.com/is-orgutsel-psikoloji-ve-insan-kaynaklari-yaklasimlari/
- Türkiye’de İş & Endüstri ve Örgütsel Psikolojinin Geleceği https://vizyongunluk.com/turkiyede-is-endustri-ve-orgutsel-psikolojinin-gelecegi/
Soru, düşünce ve talepleriniz için:
sadinakiboglu@vizyongunluk.com
İnstagram: @sadinakiboglu
Twitter: @NakibogluSadi
Linkedin: M. Sadi Nakiboğlu
