Jack Ma’nın Benzersiz Girişimcilik Hikayesi

Dünyanın önde gelen girişimcilerine baktığımızda hemen hepsinin başarısız bir hikayesine ya da başarısızlık sürecine tanık oluruz. Fakat büyük girişimciler arasında belki de en çok reddedilen, zorluklarla en çok mücadele etmiş tek bir isim var; Jack Ma. 2019 yılı itibari ile 41,6 milyar dolar net serveti elinde bulunduran Jack Ma, hayatındaki başarısızlıkların üstüne basarak kariyerinin zirvesine ulaşabilen nadir girişimcilerden biri. Peki kariyeri boyunca kaç kez reddedildi? Nasıl şimdiki başarısına ulaşabildi? İlham alınacak bir kariyere sahip bu girişimciden ne gibi dersler çıkarabiliriz? Gelin hep beraber göz atalım.

Jack Ma Kimdir?

Jack Ma, 10 Eylül 1964’de Çin’in güneydoğusundaki Hangzhou’da Yun Ma adıyla doğdu. 12 yaşında İngilizceye ilgi duymaya başlayan Ma, yaşadığı kentte otellere gelen turistlere rehberlik yapmaya başladı. Tam sekiz yıl boyunca ücretsiz bir şekilde bu işi yaptı ve bu şekilde dış dünya ile tanışıp ufkunu genişletti. “Jack” ismini de bu dönemde tanıştığı ve mektup arkadaşı olduğu turist bir kadından aldı. Turistler ona bir isimden çok daha fazlasını, o yaşlarında hayatını şekillendirebileceği bir vizyonu da kazandırmış oldu. Küçük yaşlarından bu yana azimli bir kişi olan Jack, hayatında fazlasıyla zorlukla yüzleşecek ve kendi tarihini bu şekilde yazacaktı. Şansızlıkları, çocukluk yıllarında başladı ve artçı depremler gibi hayatının hemen hemen tüm dönemlerinde etkisini gösterdi. Muhtemelen çocukluk yıllarında ne bu zorlukları yaşayacağını ne de çok sonraları Forbes Dergisine kapak olacağını biliyordu. Bildiği tek şey ise içindeki başarı azmi idi.

Başarısızlıklar ve Hayal Kırıklıkları ile Dolu Bir Hayat

Jack Ma daha çocuk yaşlarda iken hayatın zorlukları ile yüzleşmeye başladı. İlkokula giderken 2 kez üst üste sınıfta kaldı. Ortaokulda bu sayı 3’e çıktı. Üniversite sınavlarında üst üste tam 3 kez başarısız olan Ma, sonunda Hangzhou Üniversitesi -Öğretmen Enstitüsü  İngiliz Dili bölümünden kabul aldı. Üniversite dönemlerinde çalışmaya karar verdi ve çalışmak üzere başvurduğu 30 işten red cevabı aldı. Aksilikler bunlarla sınırlı kalmadı. Polis olmaya karar veren Ma, 4 kişinin alınacağı polisliğe başvurdu. 5 kişinin başvurduğu polislikte kendisine yeterince iyi olmadığı söylendi ve ilk 4 kişinin içinde yer alamadı. Sonraki dönemlerde ünlü fast food markası KFC, Çin’deki ilk girişimlerini başlattı. 23 kişilik pozisyon açığı bulunan KFC 24 başvuru aldı. Reddedilen kişi yine Jack Ma oldu. Sıradaki hedef Harvard Üniversitesi idi. Tam 10 kez başvurdu Harvard’a, fakat sonuç yine değişmedi, tüm başvurularına olumsuz geri dönüşler yapıldı. Red cevabını aldığı günlerde, Harvard Üniversitesinde yıllar sonra nasıl reddedildiğini anlatacağını eminim o da bilmiyordu.

“Bugün acımasızdır. Yarın ise daha da acımasız. Yarından sonraki gün ise çok güzeldir.”                      Jack Ma

Çıkış Yolu Ne Zaman Görünecek? 

Beklentileri ve hayalleri ondan sürekli uzaklaşıyordu. Bugün bile onunla alakalı akla gelen soru nasıl bunca şeye rağmen pes etmedi olur sanırım. Ama içindeki azim ve kararlılık onu elbette bir yerlere sürükleyecek, istediklerini, belki de hayal edemeyeceği kadarını kendisine kat be kat fazlasıyla sunacaktı. Çıkış yolu görünmeye başlamıştı, Ma 1995 yılında Çin Hükümeti’nin yol yapım projesinde yer alarak Amerika’ya gitme fırsatı buldu. Amerika’ya gidişi hayatının dönüm noktası oldu. O dönemlerde Çin’de bilgisayar ve internet yaygın şekilde kullanılmıyordu. Amerika’ya gittiğinde, internet ile tanıştı. İnternette aramalar yaparken Çin ile alakalı bilgilerin çok kısıtlı olduğunu gördüğü anda, girişim fikirleri beyninde tek tek sıralanmaya başladı.

Başarı Hikayesinin İlk Sayfası Alibaba.com 

İnternet ile tanışıp, e-ticaret girişimi yapmaya karar veren Jack Ma, Çin’e geri döndükten sonra Nisan 1999’da, 17 arkadaşı ile bir girişim kurmaya karar verdi. Kuracağı girişim için global bir isim arayışında olan Ma, San Francisco’da öğle yemeği yediği restoranda çalışan kişiye Alibaba’yı bilip bilmediğini sordu. Restoran çalışanı “Açıl susam açıl” deyince, aynı soruyu 20 farklı kişiye daha sordu. Hepsinin bu ismi bilmesi ve ismin A harfi ile başlamasını bir fırsat olarak düşündü. Bu şekilde hem global olarak bilinen isimle bir girişim kurulacak hem de girişim internette ilk harf olan A ile aramalarda ön sırada görünebilecekti.

“Pes etmediğiniz sürece şansınız devam eder. Pes etmek, yapılabilecek en büyük hatadır.” Jack Ma

Başarıya Son Adımlar

Bu girişim ile Jack Ma, ilk başarılı girişimi olan Alibaba.com‘u 31 yaşında kurmuş oldu. Şirket ilk 3 yıl hiç para kazanamadı. Diğer bir talihsizlik ise dış yatırımcılardan hiçbir yatırım alamaması oldu. Ayrıca Jack, tek satır kod yazmayı dahi bilmiyordu. Ters giden bir şeyler vardı. Bir gün restoranda yemek yerken, kendisine iletilen bir notta “Ben sizin platformunuzun kullanıcısıyım. Sizin sayenizde çok para kazanıyorum. Sizin de hiç para kazanmadığınızı biliyorum. Bu yüzden yemeğiniz benden.” yazıyordu. Bu olay onu yeni bir fikir arayışına itti ve vizyonunu genişletmek için Davos Zirvesindeki bir liderlik oturumuna katıldı. İşlerin yoluna konulması için eksik olan şey bulunmuştu; “Ali Pay Ödeme Sistemi”.

Her ne kadar o günlerde birçok kişi tarafından bu sistemin mantık dışı olduğu söylense de, Jack sistemin hemen kurulmasını ve hızlandırılmasını sağladı. Evet, bugün 800 milyondan fazla kullanıcısı bulunan sistemin… Şirket çok kısa bir sürede SoftBank ve Goldman Sachs şirketlerinden yatırım aldı. Kısa süre içerisinde birçok kişi tarafından kullanılmaya başlanan e-ticaret sitesi, farklı yerlerden alıcı ve satıcıları bir araya getirmeyi ve internet üzerinden alışveriş yapılmasını bambaşka boyutlara ulaştırdı. Sitenin gelişimi, eBay tarafından fark edildi ve sitenin kendilerine satılması teklif edildi. Ma ise bu teklifi reddetti. 2005 yılında şirketin %40 hissesi 1 milyar dolar karşılığında Yahoo tarafından satın alındı.

Şirketin günümüze kadar elde ettiği genel başarılar ise şu şekilde:

⇒ Günlük kullanıcı sayısı: 100 milyonun üzerinde

⇒ Çin’de oluşturduğu iş istihdamı: 14 milyon insan

⇒ 4 büyük kampüs ve 30.000’in üzerinde çalışan

⇒ Dünya tarihinin en büyük halka arzını gerçekleştiren girişim: 227 milyar dolar

Ve reddedilişler üzerine harika bir kariyer oluşturan, her düşüşünde daha güçlü ayağa kalkan, Çin’in en zengini, Dünya’nın 18. en zengin iş insanı unvanını elinde bulunduran Jack Ma…

Soru, düşünce ve talepleriniz için:
sadinakiboglu@vizyongunluk.com
İnstagram: @sadinakiboglu
Twitter: @NakibogluSadi
Linkedin: M. Sadi Nakiboğlu