Türk Lirası ve Kurdaki Hareketler
Henüz bir hafta öncesi… Tarihler 19 Mart 2021’i gösterdiğinde usd/tl seansı 7.20 seviyesinde kapatmıştı. Aynı gece yarısı Merkez Bankasında yaşanan koltuk değişimi ile birlikte 21 Mart akşamı Asya piyasaları açıldığında usd/tl’nin 8.45’lerde olduğunu öğrendik. Döviz bir anda fırlamış, Ayşe teyzenin güvencesi altın fiyatları ise dövizde yaşanan ralliye eşlik etmişti. 22 Mart sabahı ise kur biraz gevşemiş olsa da o gün borsa sert bir düşüş gösterdi. Buraya bir parantez koyup nasıl ve hangi seviyeden buralara geldik hatırlatmakta fayda var.
Son Dönemlere Dair Detaylar
2020 yılının Kasım ayında yaşanan koltuk değişimi ile alınan bir takım kararlar, söylemler ve eylemlerin tutarlılığı, şeffaflık, öngörülebilirlik ve oluşturulan güven sayesinde usd/tl 8.60 seviyesinden 6.90’lara gelmişti. Bununla birlikte ülke kredi risk primi – bir diğer adıyla borçlanmanın maliyeti olarak adlandırılan CDS (Credit Default Swap) puanı, 590 bandından hızlı bir şekilde düşüş göstererek 270 bandına gerilemişti. (Şu an 451) Türkiye’nin kanayan yarası haline gelen türlü türlü pansumanlar yapılıp bir türlü cerrahi müdahalede bulunulamayan enflasyon canavarını dizginlemek adına sık para politikasından asla taviz verilmeyeceği belirtilmişti. (Türkiye 15.61’lik enflasyonu bakımından en fazla enflasyona sahip gelişmekte olan ülke).
Bu kapsamda Merkez Bankası önden yüklemeli faiz artırımlarının yanında, zorunlu karşılık oranlarını da artırmıştı. (Zorunlu Karşılık Oranı: Bankaların, Merkez Bankası nezdinde tutmak zorunda oldukları belli bir oranda para.) Türkiye’nin haklı mücadelesinde Doğu Akdeniz’de yaşanan gerilimli hava yerini ılımlı havaya bırakmış, AB’nin diline pelesenk olan yaptırım krizi daha sonra görüşülmek üzere ertelenmişti. Uygulamaya konulan rasyonel politikalar Türk Lirası’nın değer kazanmasına sebebiyet vermişti.
Mart Ayından Bu Yana Yaşanan Gelişmeler
Mart ayı başlarında ABD 10 Yıllık Tahvil faizlerinde yaşanan oynaklık nedeniyle usd/tl 7.40 seviyesine kadar çıkmıştı. Yaşanan gelişme küresel çaplı olmuş başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere birçok ülke bu durumdan negatif etkilenmişti. Bununla birlikte 18 Mart tarihinde açıklanan PPK metninde faizlerin 200 bp artırılmış, enflasyon vurgusu yapılmış, gerekirse ek ilave parasal sıkıştırma yapılacağı belirtilmişti. 22 Mart haftasına uyandığımızda yine bir kur sorunsalı ile karşılaşmıştık.
Geçtiğimiz hafta başında kur artışı ile birlikte Borsa İstanbul’da üst üste devre kesici uygulanmıştı. (Devre Kesici: Borsada işlemlerin bir süre durdurulması). Borsa uzun bir süreden sonra tarihi bir düşüş yaşamış, hafta ortasından itibaren toparlanmaya başlamıştı. Hafta ortasından itibaren yapılan bir takım açıklamalar kuru biraz olsun dizginlemiş olsa da (Bu yazı yazıldığında usd/tl 8.08) kurun ateşini söndürecek olan bundan sonra atılacak adımlar olacaktır. Aşıların gelişmesi ve yaygınlaşması ile birlikte Türkiye’nin cari açığını kapatmakta önemli bir gelir olan turizm gelirlerini kasaya koymamız ve ülkeye sermaye akışını hızlandıracak gelişmeler yaşanması hiç şüphesi usd/tl’nin daha rölantide olmasına vesile olacaktır.
Yazar: Mustafa Köse
