Küresel Ekonomik Yavaşlama

Dünya yeni bir ekonomik yapıya girdi. Peki kaçımız dünyanın en büyük ekonomilerini bile etkileyen bu yavaşlamadan haberdarız?

“Slowbalisation” yani “küresel yavaşlama” kavramı ilk olarak Ocak 2019’daki Davos Zirvesi’nde dillendirildi ve böylelikle dünya ekonomisinin bir anda gündemi değişti. Çoğu ekonomist, bu yavaşlamanın nedenini Çin’e bağlasa da aslında birçok nedeni var. Dünya ticaretinde maliyetlerin artması ve kar marjlarının azalması ile ABD Başkanı Donald Trump’ın kişisel tavırları, AB ülkelerinin borçlanmalarının artması…

ABD-Çin Rekabeti

2019’da ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşı Çin’in büyümesini yavaşlattı. Donald Trump 300 milyar dolarlık Çin ithal ürününe yeni gümrük vergileri uygulayacağını açıklamıştı. Pekin ise buna ABD’den tarım ürünü almayı durdurarak ve para birimi Yuan’ın değerini son 11 yılın en düşük seviyesine çekerek yanıt verdi. ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşının etkileri küresel düzeyde hissedildi. ABD yönetimi Çin ürünlerine gümrük vergisi uygulamanın yanı sıra ABD piyasalarında işlem gören Çin hisselerini de devre dışı bırakmak gibi seçenekleri değerlendiriyor. Pekin yönetimi de buna karşılık döviz rezervlerini çeşitlendirmek ve “gölge rezervler” oluşturmak suretiyle önlem alıyor.

AB-ABD İpleri Gerildikçe Gerildi 

ABD 2018’de ithal çelik ve alüminyuma ilave gümrük vergisi uyguladı. AB’yi bu ilave gümrük vergilerine dahil edince ticari gerginlik yükseldi. AB de buna karşılık Jack Daniel’s, Harley-Davidson gibi Amerikan markalarına yüzde 25 ek vergi getirdi. Bunun üzerine ABD, ticaret savaşında vitesi biraz daha yükselterek Avrupa’dan ithal otomobillere vergi uygulama tehdidinde bulundu. Temmuz 2018’de iki taraf uzlaşı için görüştü. ABD Başkanı Trump ile dönemin AB Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker  otomotiv sektörü dışındaki sanayi ürünlerine ilişkin gümrük vergilerini ve tarife dışı kısıtlamaları sıfıra indirme konusunda anlaştı. Ancak anlaşma beklendiği üzere pek uzun sürmedi. Jean-Claude Juncker  Eylül 2018’de Avrupalı şirketlerin Avrupa’dan alınan uçakları  kendi para birimleri ile değil de dolarla satın almasının “absürt” olduğunu söyledi.

AB ayrıca ABD’ye ihraç ettiği otomobillere Trump’ın ilave vergi uygulaması halinde ABD’ye 35 milyar avroluk ticari misilleme yapacağını ilan etti. Son olarak Trump AB’nin ticaret alanında ABD’yi kazıkladığını söyledi. Almanya’da sanayi üretimi, ara ve sermaye malları üretiminin zayıf kalmasının etkisiyle eylülde bir önceki aya göre yüzde 0,6 düşüş kaydetti.

Sonuçta, AB ülkeleri için merkez sayılan Almanya için, “Almanya hapşırsa, bütün Avrupa grip olur.” şeklinde bir söylem var. Bu da çok doğru… Çünkü sanayinin büyük kısmı ülkeden sağlanırken üretimin düşmesi tüm birliği etkiliyor. Örneğin; kamu borçlarının faizleri artıp Asya’dan gelen talep azaldıkça İtalya’da yatırımlar dip yaptı. Euro bölgesinde tüketici güveni en düşük seviyeleri gördü. Ve böylece ticaret savaşları küresel finans piyasalarını daha da kırılgan hale getirdi.

Dünya ekonomisi yavaşlıyor!

Dünya Bankası son raporunda küresel ekonomik büyümenin 2019 yılında yüzde 2.6’ya gerileyeceğini açıkladı. Yavaşlamadan en çok etkilenenler gelişmekte olan ülkeler olacak. Yüksek borç miktarları ve azalan yatırımlar gelişmekte olan ülkelerin kalkınma hedeflerine ulaşmasını önlüyor. Ve sonuç olarak Dünya Bankası uyardı: “Düşük gelirli ülkelerde yoksulluk arttıkça bu ülkelerin krizin üstesinden gelmesi daha zor olacak!”

Gelişmekte olan ülkelerin yaşayacağı etkinin çok daha fazlasını büyük ekonomiye sahip ülkeler yaşayacak gibi duruyor. En başta Çin, AB, ABD’nin ticaret savaşlarıyla ekonomisi sarsılırken ülkeler içinde patlak veren protestolarla da yavaşlamanın etkisi giderek arttı.